KOCAPELİT, SAPSIZ MEŞE (Quercus petraea subsp. pinnatiloba (K.Koch) Menitsky)
Genel yayılışını Avrupa, Balkanlar, Anadolu, Iran ve Kafkasya'ya yapan bu türün ülkemizde oldukça geniş bir yayılış alanı vardır. Türkiye'de dört (4) takson ile karşımıza çıkar, üç (3) adeti alt tür olarak kayıtlıdır.
Kışın yaprağını döken, 30 m'ye kadar boylanabilen dar tepeli ağaçlardır. Kabuk düzenli ve dar aralıklarla boyuna derin çatlaklı, açık gri-kahverengidir. Sürgünler genellikle kırmızımtırak kahverenginde, çıplak, lentiseller belirgindir. Yaprak sapı 1-3.5 cm uzunluğundadır. Meyve bir yılda olgunlaşır. Kadeh yarıküre veya armut biçiminde, 10-20 mm çapındadır. Kadeh pulları birbiri üzerine sıkıca kapanmış, dipleri belirgin olarak yumru gibi çıkıntılı veya düz, basık ya da gevşek olup uçları kahverengi ve tüylüdür. Kadeh palamut'un 1/2 veya 2/3' ünü içerisine almıştır. Kadeh sapsız veya kısa (bazen yaprak sapı uzunluğuna erişebilen) bir sap ucunda yer alır.
Meşe ağacı tıbbi kullanımının uzun bir geçmişi vardır. Antiseptik, bir antienflamatuar, sıkıştırıcı, dekonjestan, hemostatik ve tonik olarak da değerlendirilir. Kabuğu kaynatılırsa kronik diyare, dizanteri, aralıklı ateş, kanama, vb tedavisinde faydalıdır. Harici olarak, yaralar, deri döküntüleri, boğaz ve ağız enfeksiyonları, genital enfeksiyonlarda duş alınırken kullanılır. Ağaç üzerinde üretilen herhangi ur, kuvvetle büzücü ve kanamalar, kronik ishal tedavisinde kullanılabilir. Dalak ve safrakesesi bozukluklarının tedavisinde kullanılmıştır.
Kaynak
Orman Genel Müdürlüğü web sitesinde yer alan “Haftanın Ağacı" sayfalarının hazırlanmasında;
• Editörlüğü Prof. Dr. Ünal AKKEMİK tarafından yapılan ”Türkiye’nin Doğal-Egzotik Ağaç ve Çalıları” adlı yayınında,
• Orman Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Orman Atlası” yayınında,
• Orman Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan “Asli Ağaç Türleri” yayınında,
• Orman Genel Müdürlüğü,
Sıtkı ÖZTÜRK tarafından hazırlanan
“TÜRKİYE MEŞELERİ Teşhis ve Tanı Kılavuzu" (Orman Zararlılarıyla Mücadele Dairesi Başkanlığı – 2013) yayınında yer alan içerik ve görsellerden yararlanılmıştır.
Diğer Asli Orman Ağaçlarımız